مهارت‌هایی برای یادگیری الکترونیکی

زمانی بود که برای یادگیری یک موضوع خاص باید به کلاس‌های درس حضوری مراجعه می‌کردیم، امتحان‌های سختی را پشت سر می‌گذاشتیم و پشت صندلی‌ها و نیمکت‌های چوبی می‌نشستیم. امروز ماجرا فرق کرده‌است. در دنیای امروز یادگیری تقریبا هر چیزی تنها با داشتن یک کامپیوتر یا موبایل ممکن است. احتمالا همه‌ی ما وقت‌هایی در زندگی‌مان از این در دسترس بودن آموزش هیجان‌زده شدیم اما آیا این همه‌ی ماجراست؟ آیا همه‌ی ما مهارت‌های کافی برای یادگیری به صورت الکترونیکی را داریم و اگر نداریم چطور می‌توان این مهارت‌ها را کسب کرد؟

در این مقاله می‌خواهیم به این سوالات جواب بدهیم و ببینیم یادگیری الکترونیکی در کنار همه‌ی امکانات، ما را با چه چالش‌هایی مواجه کرده است؟ 

نقش پررنگ ما در داستان یادگیری

یکی از چیزهایی که در آموزش الکترونیک دستخوش تغییر شده است، اهمیت و نقش دانشجوست. نقش ما به عنوان یک یادگیرنده در دنیای آموزش الکترونیک خیلی پررنگ‌تر از آموزش حضوری‌ست و باید بار مسئولیت بیشتری را بر دوش بکشیم تا به یادگیری برسیم. اولین سوالی که باید برای کسب مهارت‌های آموزش الکترونیک از خودمان بپرسیم این است که آیا ما برای این نقش پررنگ‌تر آماده‌ایم؟ آیا حالا که با یک معلم سخت‌گیر چشم‌ در چشم نمی‌شویم و می‌توانیم حین پخش یک ویدئوی آموزشی خورش قیمه‌ با سالاد شیرازی بخوریم، یا جایی دراز بکشیم، به این فکر می‌کنیم که زمانی که برای یادگیری می‌گذاریم خروجی با همان کیفیت آموزش قبلی بهمان نمی‌دهد؟ یادگیری الکترونیکی قبل از هر چیز به یک معلم سخت‌گیر و حتی یک ناظم در درونمان نیاز دارد که بهمان یادآوری کند روی نظم مشخص حرکت کنیم و همچنان به موضوعی که یاد می‌گیریم متعهد بمانیم. وگرنه از یادگیری‌مان چیزی بیشتر از یک مطالعه‌ی سطحی و ساده نمی‌ماند. 

مدیریت زمان، مدیریت زمان و مدیریت زمان

یکی از مهارت‌هایی که باید برای یادگیری الکترونیکی کسب کنیم، انعطاف‌پذیری زمانی‌ست. اگر با خودمان عهد کرده‌ایم که هر روز زمانی را به یادگیری اختصاص بدهیم، باید بتوانیم کمی انعطاف از خودمان نشان بدهیم و ساعت‌های متنوعی را برای یادگیری اختصاص دهیم تا به کارهای دیگر نیز برسیم اما باید مراقب باشیم که این انعطاف پذیری جای خودش را به بی‌برنامگی ندهد. نداشتن روتین زمانی و نظم اصلی‌ترین چیزی‌ست که می‌تواند به یادگیری ما آسیب بزند. حالا که در یادگیری الکترونیکی سیستم زمانی خودش را به ما تحمیل نمی‌کند باید بتوانیم برنامه‌ی دقیقی برای یادگیری خودمان تدوین کنیم و به این برنامه متعهد باشیم. 

خودت را بشناس!

شما شب‌ها یادگیرنده‌ی بهتری هستید یا روزها؟ محیطی که در آن یادگیری شما به اوج خود می‌رسد چه محیطی است؟ تصاویر بهتر در ذهنتان می‌ماند یا صداها؟ یادداشت‌برداری می‌کنید یا ترجیح می‌دهید سر کلاس کاری به جز گوش دادن نکنید؟

هرچقدر خودمان را بهتر بشناسیم یادگیرنده‌ی بهتری خواهیم بود. جایی از ابتدای مسیر یادگیری باید بتوانیم به خودمان به عنوان یک ناظر بیرونی نگاه کنیم و ببینیم عادت‌های یادگیری‌مان چیست؟ چه چیزهایی فرایند یادگیریمان را سرعت می‌بخشد و چه چیزهایی این فرایند را کند می‌کند؟ پاسخ دادن به این سوالات باعث می‌شود خودمان برای خودمان یک مدرسه بسازیم. مدرسه‌ای با قوانینی که از ما یک یادگیرنده می‌سازد. 

زبان ابزارها 

بخشی از مهارت‌های یادگیری الکترونیک، درونی هستند و به چیزهایی مربوط می‌شوند که باید در ذهنمان تغییر دهیم. بخش دیگری از این مهارت‌ها، بیرونی هستند و باید برای کسب آن‌ها تلاش کنیم. شما برای یادگیری الکترونیک از چه ابزاری استفاده می‌کنید و چقدر در استفاده از این ابزار حرفه‌ای هستید؟ یادگیری شما در بستر چه نرم‌افزاری شکل می گیرد؟ آیا می دانید برای تعامل، یادداشت‌برداری و یا استفاده از محتوای کلاس الکترونیکی که در آن شرکت می کنید باید چه‌کار کنید؟ هر چه زبان ابزارهای الکترونیک را بهتر بدانید، دنیای یادگیری الکترونیکی برای شما شیرین‌تر می‌شود. 

تعاملات بیشتر، یادگیری مفیدتر

در یادگیری الکترونیکی ارتباط کمتری با هم‌کلاسی‌ها و استادمان داریم. اگر حواسمان به این مسئله نباشد یادگیری‌ ما با بحران جدی روبرو می‌شود ضمن اینکه یکی از خاصیت‌های کلاس‌های حضوری و تعامل با دیگران ساخت شبکه‌های جدید و آشنایی با گروه‌های تازه است. اگر می خواهیم پا در مسیر یادگیری الکترونیکی بگذاریم باید حواسمان به تنوع و حضور این تعاملات باشد. مشارکت در گروه‌های کلاسی، اعلام نظرمان در طول کلاس‌ها و همچنین حضور در رویدادهای مرتبط می تواند به ما در ساخت این تعاملات و ایجاد شبکه‌های جدید کمک کند. 

این‌ها تعدادی از نکاتی بود که توجه به آن‌ها می‌تواند کیفیت یادگیری ما را در بستر یادگیری الکترونیکی ارتقا دهد. شما فکر می‌کنید برای یادگیری الکترونیکی به چه مهارت‌هایی نیاز داریم؟ برای کسب این مهارت‌ها با چه موانع و چالش هایی روبرو شدید و فکر می کنید برای حل آن‌ها باید چه کار کرد؟