منحنی یادگیری چیست؟

ما آدم‌ها دوست داریم که چیزها را به عدد تبدیل کنیم و از این طریق راحت‌تر درباره‌ی آن‌ها صحبت می‌کنیم. وقتی صحبت درباره‌ی چیزهای کمی مثل پول، قد، وزن و سایز به میان می‌آید کارمان راحت است. می‌دانیم که دو کیلو پیاز نصف یک کیلو پیاز است و وزن یک انسان ۱۲۰ کیلویی دو برابر یک انسان شصت کیلویی‌ست. اما وقتی به سراغ پارامترهای کیفی می‌رویم. کارمان سخت و دشوار می‌شود. 

مثلا چیزی مثل یادگیری؛ آیا می‌توانیم بگوییم کسی که چهار ساعت درس خوانده دو برابر کسی که دو ساعت درس خوانده یادگیری دارد؟ 

با چند ساعت یادگیری به مهارت در یک رشته میرسیم؟ برای یادگیری مهارتی مثل پیانو زدن، چند ساعت در هفته باید تمرین کنیم؟

همان‌طور که می‌بینید پاسخ دادن به این سوالات چندان ساده نیست. این ویژگی پدیده‌های کیفی مثل یادگیری است که نمی‌توان آن‌ها را به سادگی اندازه گیری کرد. مفاهیمی مثل منحنی یادگیری، از دل همین چالش شکل گرفته‌اند.

منحنی یادگیری چیست؟

منحنی یادگیری در واقع یک ابزار برای اندازه‌گیری نسبی میزان یادگیری است. این منحنی به زبان ساده به بررسی این پدیده می‌پردازد که صرف زمانی مشخص، چه میزان بر روی یادگیری تاثیر می‌گذارد. این منحنی را نخستین بار هرمان ابینگ هاوس (Hermann Ebbinghaus) روانشناس آلمانی مطرح کرد. اصطلاح منحنی یادگیری یا Learning Curve خیلی زود جای خود را در ادبیات آموزشی و حوزه‌ی یادگیری باز کرد و افراد بسیاری در سرتاسر جهان به آن توجه کردند.

منحنی یادگیری چطور کار می‌کند؟

نمودار منحنی یادگیری از دو محور اصلی تشکیل شده است. محور افقی به زمان اشاره دارد و محور عمدی به سطح عملکرد. با نگاهی ساده به این نمودار می‌توان دریافت که با افزایش تجربه و زمان، مهارت فرد در یادگیری یک موضوع با شیبی مشخص افزایش پیدا می‌کند. 

به‌طور خلاصه می‌توان این طور نتیجه‌گیری کرد که هرچه یک کار را بیشتر انجام دهیم عملکرد ما در یک کار افزایش پیدا می کند. 

انواع منحنی‌های یادگیری

همان طور که می‌توانید حدس بزنید، شکل و ظاهر منحنی یادگیری، بسته به نوع و موضوع آن تغییر می‌کند. بعضی از یادگیری‌ها از جنس یادگیری سریع هستند. این نوع از یادگیری به سرعت اتفاق می افتد و پس از یادگیری کوتاهی میزان مهارت شما به شدت افزایش پیدا می کند. به عنوان مثال یادگیری تایپ یا کار کردن با اینستاگرام. در برابر یادگیری سریع با یادگیری کند یا تدریجی هم روبرو هستیم. 

یادگیری S نوع دیگری از منحنی‌های یادگیری است که در آن، یادگیری در ابتدا آهسته است، با گذشت زمان شتاب می‌گیرد و پس از این مدت مجددا کند می‌شود و با یک روند آهسته ادامه پیدا می‌کند.